Dirk Kuyt over het verleden, het heden en de toekomst

In een interview met ELF Voetbal blikt Dirk Kuyt terug op het verleden en doet hij een poging om vooruit te blikken op de nabije toekomst. De ogenschijnlijk onvermoeibare Katwijker is nog steeds topfit en ziet zichzelf nog jaren voetballen. 

Tekst: Steven Kooijman (ELF Voetbal)

Beeld uit het verleden
Dirk Kuyt moet lachen om de oude foto die ondergetekende hem zojuist onder de neus heeft geschoven. De foto dateert van januari 1999, uit de tijd dat Kuyt nog als Kuijt door het leven ging. Hij, achttien jaar jong, poseert voor Voetbal Magazine in een oude vissersboot. De begeleidende tekst: “Ongelooflijk: ik verdien nog meer geld dan mijn vader!”  

Profcarrière
Zowel ondergetekende als de voetballer kan zich het tafereel nog goed voor de geest halen. Voor beiden was het hun eerste trainingskamp. Kuijt/Kuyt: “Estepona! Ja, ik bewaar warme herinneringen aan dat trainingskamp. Ik was destijds van Quick Boys naar FC Utrecht gegaan en ik had een tweejarig contract gekregen, voor het tweede elftal. In die twee jaar moest ik me zien te bewijzen. Bewijzen dat ik een volwaardige selectiespeler van het eerste elftal zou kunnen worden. Maar wat denk je? Door blessures in de voorbereiding kwam ik al op de tweede dag bij het eerste terecht. Sindsdien ben ik niet meer weggeweest. Het was mijn allereerste trainingskamp. Ik vond het spannend, wist totaal niet wat me te wachten stond. Een week van huis, zonder mijn ouders, dat was ik niet gewend. Het was een enorme uitdaging, maar gaaf was het. We trainden hard, maar er was ook tijd voor ontspanning. Met zijn allen de bar in en een kaartje leggen, links en rechts een drankje doen. Dat waren mooie ervaringen. Ik werd als jong profje begeleid door grote mannen, door Michael Mols en Alfons Groenendijk, door Jean-Paul de Jong, Mitchell van der Gaag en Reinier Robbemond. Kerels waren dat. We groeiden naar elkaar toe en ik werd gezien als one of the boys.”

Alfons Groenendijk
“Fons (Alfons Groenendijk, red.) heeft mij letterlijk en figuurlijk aan de hand meegenomen. We reden elke dag samen naar de training. Hij woonde in Leiderdorp en pikte mij op in Katwijk.  Vanaf het eerste contact hadden we een enorm goede klik, ondanks het leeftijdsverschil. Ik leerde enorm veel van hem. Er ontstond van het begin af aan een hechte vriendschap. Ik werd erin meegezogen, zat gelijk al midden in de groep. Ik was leergierig, wilde leren van het leven maar vooral van het voetbal.”

“We zijn nog steeds vrienden, zien elkaar geregeld. Doordat ik lang in het buitenland heb gevoetbald is het contact anders geworden dan toen. Maar om een voorbeeld te geven: hij is nog steeds vaak op de verjaardagen van mijn kinderen. En in Liverpool en Istanbul is hij meerdere keren langs geweest. Dat zegt wel iets over de band die nog steeds heel hecht is.”

Terugblik
“Of ik nog weleens terugdenk aan die tijd? Weet je, ik ben niet iemand die vaak achterom kijkt, ik kijk juist graag in de toekomst. Het klinkt gek voor iemand die 35 jaar is, maar ik ben nog steeds ambitieus. Ik zie in de toekomst nog steeds veel mogelijkheden als speler. Maar soms schakel je weleens terug, zoals nu omdat jij die foto laat zien. Het was een geweldige periode en ik ben heel dankbaar dat ik zulke mooie momenten heb mogen meemaken.”

Feyenoord
Inmiddels, zeventien jaar later, is Dirk Kuyt, nestor van de Rotterdamse selectie, uitgegroeid tot de Alfons Groenendijk van Feyenoord. Herkent Kuyt zichzelf in een van de jongere spelers? “Ik zie vooral heel veel jong talent, talent dat door de omstandigheden wordt gedwongen om al heel snel volwassen te zijn. Dat heeft natuurlijk te maken met de situatie van het huidige Europese clubvoetbal. De verhoudingen zijn door de tv-gelden op zijn kop gezet. Wij hebben als Nederlandse clubs veel minder geld. De kloof, op financieel gebied, tussen de absolute top en de Eredivisie is groter dan ooit. Daardoor is ook het evenwicht binnen het gros van de Nederlandse clubteams volledig uit balans. Vroeger had je een ervaren as, werd de opbouw verzorgd door een ervaren verdediger. Nu staan er vaak twee jonge jongens in het centrum en zijn de routiniers in een elftal op één hand te tellen. Jonge voetballers moeten sneller volwassen worden en dat brengt allerlei gevaren met zich mee. Ik probeer die jonge jongens te begeleiden en hen te waarschuwen voor de valkuilen, maar dat is niet altijd makkelijk.”

Begeleiding
“Ook al is het verschil met veel spelers meer dan tien jaar, met de meesten heb ik wel een goede band. Die jonge gasten, ze zijn allemaal anders en hebben hun eigen dromen. Van Rick tot Sven, van Terence tot Tony, ik probeer ze wegwijs te maken in het profvoetbal. De keuzes die ze in de komende tijd gaan maken zijn heel belangrijk. Ik hoop dat ze succesvol gaan worden. Dan zeg ik ‘Het gaat niet om mij, maar om jullie belang’. Ik hoop ook écht dat ze de juiste keuzes maken. Natuurlijk, hun eigen gevoel is het allerbelangrijkste. Maar of dat gevoel juist is, dat is de grote vraag.”

Zet met Dirk Kuyt een boom op over voetbal en je hoort binnen een paar minuten een toekomstige trainer praten. “Het moet wel heel raar lopen wil ik niet in het voetbal betrokken blijven. Voetbal is mijn leven. Ik ambieer het trainerschap, zeer zeker. Ik denk dat ik heel goed ben in de omgang met mensen, van jong tot oud. Maar op welk gebied ik dat ga doen, daar twijfel ik nog over. Ik denk dat ik het liefst trainer zou willen worden. Maar of ik er daadwerkelijk een word hangt van veel factoren af. Je moet het ook maar kunnen. Ik bedoel: ik heb veel ervaring in het voetbal en weet er heel veel van, alleen: kan ik het op de juiste manier overbrengen? Om eerlijk te zijn houdt dat mij op dit moment nog niet zo bezig. Al mijn aandacht en energie steek ik in Feyenoord. Ik zie het als een van de hoofdtaken van een aanvoerder, zeker als ervaren speler, om jonge jongens te begeleiden. Ik heb de situaties waarin zij verkeren allemaal meegemaakt. Nu speel ik met ze. Maar als ik gestopt ben dan hoop ik dat zij de juiste keuzes hebben gemaakt. Want die zijn zo ongelooflijk belangrijk in het voetbal. Vaak worden die jonge gasten heen en weer geslingerd door emoties, maar uiteindelijk gaat het om hun eigen carrière, om hun eigen succes. De weg die je daarin bewandelt is heel erg belangrijk en wordt steeds belangrijker omdat de kloof met de Europese elite almaar groter wordt. Daarom moeten zij de juiste stappen maken.”

Het mooie van Dirk Kuyt is: hij heeft geen financieel belang bij zijn adviezen. Waarbij ondergetekende er blind vanuit gaat dat de voetballer die het bizar vond dat hij op zijn achttiende al meer verdiende dan zijn vader, zijn schaapjes inmiddels wel op het droge heeft. “Iedereen heeft zijn eigen waarheid én zijn eigen belang. Soms kan een bepaald persoon iets vinden, maar dat hoeft niet dicht bij de waarheid te liggen. Ik denk nog steeds als een voetballer. Ik vind gewoon dat iedere speler bij Feyenoord weg zou moeten gaan als een Jordy Clasie. En dan nóg is die stap heel groot. En dat zie ik nu bij Jordy ook. Jordy gaat er uiteindelijk komen, maar hij moet wel een weg bewandelen en bepaalde stappen maken om uiteindelijk ook in de Europese top weer succesvol te zijn. Dáárom is het zo belangrijk dat je als een grote meneer bij Feyenoord weggaat. Dat had ik bij Boëtius en dat heb ik nu bij Tony. In de zomer heb ik er met Jean-Paul over gesproken. Gezegd: ‘Luister, ik zou het gewoon bij Feyenoord laten zien’. Hij had daarbij niet het juiste gevoel en besloot het anders te doen. Ik hoop nog steeds dat Tony de juiste keuze gaat maken, dat hij langer bij Feyenoord blijft. Al is die kans wel heel erg klein geworden.”

Ambitie
Meerdere malen laat Kuyt zich ontvallen dat hij overloopt van ambities. Maar naarmate het seizoen vordert, komt de beslissing om door te gaan of te stoppen met rasse schreden dichterbij. “Toen ik met Feyenoord in gesprek was, had Feyenoord in eerste instantie de intentie om een meerjarig contract te ondertekenen. Ik had zelf zoiets van: laten we gewoon een jaar doen. Als jullie tevreden zijn, dan ben ik het ook. Want ik moet gewoon presteren. Op het moment dat ik dat niet meer doe, als ik niet meer het niveau haal dat ik wil halen, of als ik fysiek achteruit ga, dan wil je niet het blok aan het been van Feyenoord zijn. Dan breng je jezelf in de problemen en de club zit met een speler in zijn maag. Dat wil ik gewoon niet. Ik voel me nog steeds heel erg fit, heb van alle Feyenoorders de meeste speelminuten in de benen. Als ik dat fysieke niveau kan vasthouden, dan hoop ik gewoon nog jaren voor Feyenoord te spelen.”

“Als je gestopt bent, ben je gestopt. Daarom zijn deze beslissingen ook de moeilijke momenten in het leven. Als ik stop, dan sluit ik toch een groot deel van mijn leven af. Dit soort keuzes heb ik altijd op gevoel gemaakt. Net als de beslissing om te stoppen bij het Nederlands elftal. Dat was een hele moeilijke beslissing. Spelen voor het Nederlands elftal was een droom, nog steeds eigenlijk. Maar op een gegeven moment is het belangrijk om de juiste keuze te maken. Om te zeggen: Het is goed. Voor Brazilië dacht ik: Dit is het laatste toernooi en dan is het klaar. Maar als je dan zo’n lekker WK speelt, waarin je nog zoveel voor het team kunt betekenen, dan is het heel moeilijk om te stoppen. Daarover heb ik echt heel lang moeten nadenken.”

“Bij Liverpool had ik nooit gedacht dat ik na zes jaar zou weggaan. Ik dacht: Ik blijf hier spelen totdat ik erbij neerval. Maar op het moment dat je niet meer speelt en het beeld van de speler die je bent verandert, dan moet je een keuze maken. En die is meestal niet leuk, maar wel de beste. Het liefst ga ik tot mijn veertigste door, maar als de mensen mij zat zijn, dan is het in ieders belang beter om het juiste moment te kiezen om er een punt achter te zetten. Er is niets moeilijker dan dat, weet ik uit ervaring. Maar gelukkig heb ik wel altijd het gevoel gehad dat ik in het voetbal de juiste keuzes heb gemaakt.”

Onvermoeibaarheid
Waar de ene voetballer rond zijn 35ste lichamelijk is uitgeput, daar oogt Dirk Kuyt nog zo fit als een hoentje. Waar haalt het krachtmens uit Katwijk, ooit omgedoopt tot Mister Duracell, die oerkracht vandaan? “Ik doe er gewoon álles aan. Ik verzorg mezelf goed. Ik pak mijn rust, let op mijn voeding. Ik heb begeleiding in verschillende facetten, daar ga ik heel ver in, misschien wel verder dan anderen. Ik heb begeleiding in fysiotherapie, in haptonomie, ik kom bij Henk de Gier. Bij Liverpool en Fenerbahçe was ik gewend om een dag voor de wedstrijd op trainingskamp te gaan. Dan liet ik me de avond voor de wedstrijd een uur à anderhalf uur helemaal losmaken. Bij Feyenoord komen we pas op de wedstrijddag bij elkaar, dus laat ik iemand een dag van tevoren bij me thuis komen. Dan ben ik soms wel tweeënhalf uur bezig, inclusief haptonomie. Weet je waarom? Omdat ik het allemaal veel te leuk vind om het los te laten, los van mijn ambitieus. Dus ga ik ervan uit dat ik doorga, mits ik fysiek in orde blijf. Ik denk dat Feyenoord dezelfde gedachte heeft. Wat dat betreft maken we ons geen zorgen om elkaar.”

Prestaties
Kuyt kan vol trots terugkijken op een weergaloze carrière. Goed, de titel met Feyenoord ontbreekt, maar hij verzamelde voor Oranje 104 caps, werd tweede en derde op het WK, is een legende in Liverpool en kan in Istanbul niet zonder bodyguards over straat. Ook werd hij tweemaal gekozen tot Voetballer van het Jaar. “Ik heb tot nu toe alles uit mijn carrière gehaald. Succes is niet vanzelfsprekend. Maar als je er alles voor over hebt, als je er pijn voor kunt lijden, dan valt er veel uit te halen. Ik heb geleerd pijn te lijden. In de laatste tien jaar heb ik geen wedstrijd pijnvrij gespeeld. Ik heb geleerd om met pijn maximaal te presteren. Dat is iets wat je jezelf als prof kunt aanleren. Wat kan mijn lichaam geven zonder een echte blessure op te lopen? Zoals pijn lijden bij het wielrennen hoort, hoort het ook bij het voetbal. Ook dat probeer ik de jonge jongens bij te brengen.”

Familie
Dirk Kuyt is vader van drie zonen en een dochter. De jongens hebben het talent van hun vader geërfd, aldus de vader. “Ze zijn net als ik helemaal gek van voetbal. Ze spelen in de selectieteams bij Quick Boys. Niet in de hoogste teams, maar dat komt omdat we deze zomer relatief laat bij de club zijn gekomen. Ze zijn hun weg aan het bepalen en doen het heel goed. Ze scoren vaker dan ik… Quick Boys is wat dat betreft een topclub in de amateurwereld. Als je ziet hoe die jongens daar trainen, wat voor aandacht ze krijgen, dan liggen ze ver voor op toen ik zo oud was. Ik trainde vroeger één keer, zij drie keer. Ik voetbalde op straat, mijn jongens krijgen techniektraining, sprinttraining, voorlichting over voeding, rust en hoe ze zich dienen voor te bereiden. Het is bijzonder om te zien. Je merkt dat het voetbal zich steeds sneller en steeds meer ontwikkelt. Dat is niet overtrokken. Alles wordt sneller in de wereld, dus ook het voetbal. Analyseer de WK-finale van 1974 en 2014 qua snelheid en de afstanden die de spelers afleggen, dat is een wereld van verschil. Maar dat heb ik als speler de laatste zeventien jaar zelf ook ervaren.” 

 
 
Foto boven: Voetbalindebollenstreek.nl
Foto onder: The Telegraph